نورمن لاکیر جیتوپیا

زادروز “سِر جوزف نورمن لاکیئر”، کاشف عنصر هلیوم

جیتوپیا– دنیای فناوری، سِر جوزف نورمن لاکیر در ۲۷ اردیبهشت مصادف با ۱۷ می سال ۱۸۳۶  به دنیا آمد. وی یک دانشمند و اخترشناس اهل انگلستان بود. او و دانشمند فرانسوی ژول ژانسن هر دو به عنوان نخستین کسانی که توانستند هلیم را شناسایی کنند، دانسته می‌شوند. همچنین لاکیئر به عنوان بنیانگذار و نخستین ویراستار نشریهٔ نیچر به یاد آورده می‌شود.

 

sir Norman Lockyer- gatrea.ir

لاکیئر در شهر راگبی وارویکشایر به دنیا آمد. او آموزش در مدرسه را مانند دیگران سپری کرد و پس از آن به فرانسه و سوئیس سفر کرد و سرانجام در ویمبلدون در جنوب لندن ساکن شد. او در آغاز یک اخترشناس غیرحرفه‌ای بود که علاقهٔ ویژه‌ای به خورشید داشت اما کم کم توانست سطح خود را بالا برد و مدیر رصدخانهٔ فیزیک خورشید کنزینگتون لندن شود.

در دههٔ ۱۸۶۰ لاکیر با دستگاه‌های طیف‌سنجی آشنا شد و علاقهٔ ویژه‌ای به کار با آن پیدا کرد. او دریافت که با کمک این ابزار پژوهشی می‌توان مواد سازندهٔ جرم‌های آسمانی را شناسایی کرد. لاکیر در خانهٔ تازه‌اش در وست همستد پژوهش‌هایش را با تلسکوپ ۶¼ اینچی اش که پیشتر در ویمبلدون هم داشت، از سرگرفت. لاکیر در رویداد خورشیدگرفتگی سال ۱۸۶۸ توانست هنگام طیف سنجی یک خط زرد طیفی را ثبت کند. این خط مربوط به طول موج ۵۸۸ نانومتر بود که اندکی از خط معروف به D که مربوط به سدیم بود کمتر بود. این خط زرد را نمی‌شد به هیچ یک از عنصرهای شناخته شده در آن روزگار نسبت داد برای همین لاکیر پیشنهاد داد که این خط می‌تواند مربوط به یک عنصر تازه باشد. او این عنصر نو را هلیم نامید برگرفته از واژهٔ یونانی هلیوس به معنی خورشید. در همان رویداد خورشیدگرفتگی بود که ژول ژانسن هم توانست خط زرد طیفی هلیم را ثبت کند و به وجود عنصر تازه پی ببرد. به همین دلیل شناسایی عنصر هلیم را به لاکیر و ژانسن، هر دو با هم نسبت می‌دهند. هلیم موجود در زمین نزدیک به ۱۰ سال بعد توسط ویلیام رمزی شناسایی شد. لاکیر در این دستاورد با رمزی همکاری کرده بود.

مطالب مرتبط  زادروز دانشمندی که به فرضیه اینشتین پاسخ داد

لاکیئر در سال ۱۸۶۹ برای آسان تر کردن داد و ستد دانش و دستاوردها میان دانشمندان، یک نشریهٔ عمومی دانش با نام نیچر را پایه‌گذاری کرد و تا اندکی پیش از مرگش ویراستار این نشریه باقی‌ماند.

لاکیئر برای مشاهدهٔ خورشیدگرفتگی‌های آینده در سال‌های ۱۸۷۰ (در سیسیلی)، ۱۸۷۱ (در هند) و ۱۸۹۸ (در هند) به آن سرزمین‌ها سفر کرد. وی پس از بازنشستگی در سال ۱۹۱۱ یک رصدخانه در نزدیکی خانه‌اش در سالکومب رجیس نزدیک سیدماوٍث بنا کرد. این رصدخانه به رصدخانهٔ تپه (Hill Observatory) مشهور شد. اما پس از مرگش نام آن به رصدخانهٔ نورمن لاکیئر تغییر کرد. این رصدخانه چندی از آن دانشگاه اکستر شده بود اما اکنون از این دانشگاه گرفته شده‌است.

normanlockyerobservatory-gatrea
رصدخانه نورمن لاکیئر

لاکیر در سال ۱۹۲۰ در خانه‌اش در سالکومب رجیس از دنیا رفت و در حیاط کلیسای سینت پیتر و سینت ماری به خاک سپرده شد.

 

مطلب پیشنهادی

استفان هاوکینگ

زادروز استفان هاوکینگ فیزیکدان نظری و کیهان‌شناس انگلیسی

استیون ویلیام هاوکینگ در چنین روزی در ۸ ژانویه ۱۹۴۲ مصادف با ۱۸ دی ماه …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *